понедельник, 22 августа 2011 г.

Санко-Батыр Уйвӧтъёс


    Котькуд нал, котькуд адями изьыкуз адӟылэ уйвӧтъёс. Уйвӧтъёс оло кыӵе но луыло: кӧшкемытэз но, шулдырез но, яратонэн но, жугиськонэн но. Котькуд нунал выль уйвӧт. Адӟиськод ке умойзэ, се одно нош ик адӟем потэ. Куд-дыр таӵе но луылэ, ку ке кин ке шуак султытэ ке, яке ачид султӥськод ке вунэтоно мар адӟид та уйе. Но луылэ сыӵеез, кудзэ ноку уд вунэтӥськы.
   Озьыен али мынам уйвӧтъёс сярысь мыноз ивортон.  Куддыръя мон ачим со понна гинэ изисько. Ог пол озьы дас часын султыса, уйвӧт адӟьыса нош ик умме уси эшшо азьыны. Котькуд ӝыны час ортчыса мон султылӥ уйвӧт адӟьылыса. Озьы мон кык часъёс бере нуназе султӥ ай. Но сыӵе удовольствие басьтыса мон султӥ соку.
   Алигес ай вӧтай вал, чылкак «Шундыкар» шутэтскон азьын. Жингыртэ мыным Юлия Германовна но юа: «Санко, тон «Шундыкаре» туэ мынӥськод-а, уд-а?» Мон солы шуисько: «Ма уг дыр. Мед мукетъёсыз но ветлозы ини отчы. Кык арзэ ветлӥ, тырмоз. Куинь, ньыль, вить арзэ ветлыса уг ни ул. Малы ке шуоно мон мар аслым кулэ «Шундыкарысь» басьтӥ. Нош табере мукетъёсыз но мед асьсэлы кулэзэ со шутэтсконлэсь мед  басьтозы.» «Ну я уске озьы ке» - шуыса телефонзэ куштӥз.
   Ачим таяз аре ӧй ке но быгаты отчы вуыны, но уйвӧтам ке но мон «Шундыкаре» ветлӥськиз ик. Уйвӧт адӟи мон таӵе. «Мон театр отрядын. Василий Серофимович милям кивалтӥсьмы, ӧнерчимы вал. Марке но ваньмы ми бадӟым кровать вылын шобретэн шобыртӥськыса кыллиськом вал. Собере Василий Серофимович поттӥз сценарийзэ, кудӥзъя ми сцена вылэ потомы. Аслаз мылыз-а мар-а ӧз пот лыдӟемез, кыӵе ке пияшлы сётӥз лыдӟьыны. Соиз кутскиз но лыдӟьыны, кӧня ке улыса утыр мыным сётӥз ӧнерчи лыдӟыны. Мон марке нянь сиыны кутски вал, бумагаосты выжыкылэн басьтӥ но лыдӟьын кутскисько ни вал но кылъёсты киысь ышкалтыса мукетызлы сётӥз. Нянь йырин ой быгаты лыдӟьыны.» тинь озьы вуылӥ «Шундыкаре».
   Мукетыз вал уйвӧт, кудаз мон адӟьыськи «Сайлент ву гур» группаен. «Марке кафее пыри вал. Учкисько но отын таос пуко. ӟечбуръяським, вераським. Одӥг ӝокын соос пуко вал, марке ӟабыльтыса ог-огенызы. Ма только мар сярысь мон соосын вераськи мон уг тодӥськы  ини.» Тинь озьы та группаен но мон адӟиськи ини.
   Мукет уйвӧт вал туж вакчи. «Катков Сашаен пумиським. Аслам гуртам со вал. Милям отын сюрес  асфальтэн каремын, но со вылэ тубе, вылаз отын автобуслэн дугдылонниез вань. Вот мон отысь васькисько вал, учкисько но Сандыр кыӵе ке эшеныз выллань тубе остановка доры. Бераз арганэз-а, баянэз-а, маиз ке но вал. Мынь потса ог-огмылы кошким киын шонтыса. Уг тодӥськы марлы со мынам гуртам озьы ветлӥз, оло концерт-а мар-а пуктӥз. Кин тодэ. Уйвӧтын оло кин но дыр вуылэ. Аслэсьтыз но марке ӧй но юа уйвӧтам, марлы ветлылӥз шуыса.»  Тинь озьы но уйвӧтын луэ.
   Таиз чылкак али вал, кӧня ке нунал ортчиз гинэ ай. «Марке но эшъёсыным ветлӥськом вал. Иж карын озьы. Отын актёрлы дышетскыны конкурс ортче вал, отбор пӧрма. Отчы мынӥськом вал, но ум тодӥське кытчы мыныны. Учкисько но Ложкин Лепщей марке но турын вылын, вӧзаз кыӵе ке здание, тамак кыскыса пуке. Мон юасько ини но кытын татын конкурс актёръёслы ортче шуыса. Марке вераз со отын-отын шуыса. Ма вӧзаз ик вылэм солы. Марке пе отын алама каро шуыса вераз. Кыӵе ке но пе кариллям татын. Номырзы но уг но пӧрмы пе, толксы но пе ӧвӧл пырыны турттӥсьёслэн. Эшшо оло мар но вераз вал но, уг ни тодӥськы мар.» Вот таӵе но монэн уйвӧтам пумиськон вал.
Нош та уйвӧт вал толон. «Оло кытын пумиськи Настя Чушъяловаен но эшшо кыӵе ке нылашен. Учкисько но соос выль «Дарт» газет номерзэ лыдӟыса пуко. Мон отчы статья гожтӥ вал но таяз номере, соин соослэсь юасько мынамез потэмын-а гожтэме шуыса. Нош соос со газетэ кыкназы ик зымизы но номыр кулэ ӧвӧл кадь ик лыдӟо. Ӧвӧл собере шуизы. Мон Настялы-бон ваньзэ лыдӟиды ни а? Отын кулэ луыны мынам статьяе, кытын ке сэргаз. Уг валаськы правда  ачим но кыӵе сэргаз, но озьы верай. Вань кадь шуизы но нош ик зымизы газетэ. Кӧня ке улыса уйвӧт быриз.» Нош вань-а ӧвӧл-а статьяе мон али ке но уг тодӥськы. Вуиз-а ӧз-а редакциозь валантэм. Но кинке мыным сётоз дыр со номерез лыдӟыны.
   Осконтэм но потэ дыр кинлы ке, кинлы ке ӧвӧл, но та ваньзэ мон адӟьылӥ, оскелэ. Но мон ачим паймисько та уйвӧтъёслы. Та вань уйвӧтъёс луизы одӥг толэзь куспын. Вал на мукетъёсыз но, но таосыз тужгес но тунсыкоосыз.
   Мар со значит меда? Ачим но уг тодӥськы...
  ӟеч уен, ӟеч уйвӧтъёс

4 комментария:

  1. "Озьыен али мынам уйвӧтъёс сярысь мыноз ивортон." - та кылъёс лыдӟьыса мон малпай Тон удмурт библиез гожтыны кутскод ни шуыса.
    Аслам уйвӧтъёсам ялан Даралиен но Олёш Шкляевен гинэ адӟылӥсько. Нуналмысь сямен, зэмос улонам кадь. Умме усёнлэсь но кышкасько ни. (Петыр)

    ОтветитьУдалить
  2. Мон резко кышкай, кин монэн ассэ уйвотын адзе шуыса лыдзи но. Собере Петыр шуыса лыдзи но, буйгай :))

    ОтветитьУдалить
  3. Дарали, Тон лыдӟид ни Санколэсь Анжелика сярысь статьязэ? Санко со удмурт иворсётонлэн выль кизилиез ук! (Петыр та, уг тодкы кызьы асме ӥӧскадь гожтоно)

    ОтветитьУдалить
  4. Петыр коментировать карыкуд вань отын подпись коментария. вот сое зибыса пыр имя/URL нимдэ гожты но туж ӟеч луоз

    ОтветитьУдалить